انواع جوش و آکنه

نوشته شده توسط سمانه نصیری
21 / 01 / 1400

آکنه نوعی بیماری پوستی است و هنگامی رخ می‌دهد که فولیکول‌های مو با چربی و سلول‌های مرده پوست پر شده و در نهایت منجر به ایجاد جوش‌های سرسیاه، سر سفید، چرکی و انواع دیگر جوش در بدن می‌شود. منافذ مسدود شده نیز باعث ایجاد آکنه می‌شوند و همچنین مواردی مانند تولید بیش از حد روغن (سبوم)، باکتری‌ها، هورمون‌ها، سلول‌های مرده پوست، موهای فرو رفته در ریشه خود در ایجاد آکنه دخیل هستند. آکنه در تمامی سنین دیده می‌شود، اما بیشترین آمار آن مربوط به نوجوانان است که به عنوان جوش نوجوانی نیز معروف هستند. روش‌های درمانی بسیار موثری در دسترس است، اما آکنه اغلب ممکن است پایدار باشد و حتی بعد از درمان مجدد بازگردد. به این صورت که جوش‌ها و برجستگی‌های موجود روی پوست به آرامی بهبود می‌یابند و هنگامی که یکی از آنها شروع به از بین رفتن می‌کند، جوش‌های جدید دیگری ظاهر می‌شوند.

بسته به شدت آکنه امکان دارد این عارضه منجر به پریشانی عاطفی و ایجاد زخم در پوست فرد شود. به همین خاطر، توصیه می‌شود که درمان بلافاصله شروع شود تا قادر به پیشگیری از گسترش آکنه در تمامی پوست صورت یا بدن باشید.

فهرست مطالب

انواع آکنه یا جوش

آکنه معمولاً با نوسانات هورمونی در طی سال‌های نوجوانی همراه است، اما بزرگسالان نیز ممکن است آکنه را تجربه کنند. حدود 17 میلیون آمریکایی مبتلا به آکنه هستند و این امر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی در بین نوجوانان و بزرگسالان است.

لازم است بدانیم، تمامی انواع آکنه در سطح پوست پخش نمی‌شوند و به منظور درمان موثر، شناسایی نوع آکنه‌ای که فرد آن را تجربه می‌کند، کلیدی برای درمان موفقیت آمیز آکنه است. آکنه ممکن است غیرالتهابی یا التهابی باشد. انواع مختلف آکنه در این دو دسته عبارتند از:

جوش‌های سرسیاه
جوش‌های سر سفید
پاپول (به جوش‌های تو پر و سفت گفته می‌شود)
جوش‌های چرکی
کیست

ممکن است چندین نوع آکنه به طور همزمان بر روی پوست بروز دهند و حتی در برخی موارد ممکن است به حدی شدید باشد که مراجعه به متخصص پوست جزو اولین اقدامات فرد برای درمان خواهد بود.

چه عواملی باعث بروز آکنه می‌شود؟

دلایل ایجاد آکنه

پوست انسان دارای منافذی است که به غدد چربی زیر پوست متصل می‌شوند. فولیکول‌ها (فولیکول ها کیسه‌های کوچکی هستند که مایع تولید و ترشح می‌کنند) غدد را به منافذ متصل می‌کنند. غدد، مایع روغنی به نام سبوم (sebum) تولید می‌کنند. سبوم، سلول‌های مرده پوست را از طریق فولیکول‌ها به سطح پوست رسانده و در نهایت، یک موی کوچک از طریق فولیکول خارج از پوست رشد می‌کند.

با مسدود شدن این فولیکول‌ها، چربی در زیر پوست جمع شده و جوش‌ها به وجود می‌آیند. جالب توجه است سلول‌های پوستی، سبوم و مو می‌توانند به صورت یک شاخه جمع شده و به باکتری آلوده شوند و در نهایت منجر به بروز تورم خواهد شد. تکرار مداوم این فرایند باعث ایجاد آکنه و جوش‌های بیشتر می‌شود. علاوه بر این، باکتری به نام پروپیونی باکتریوم آکنه (P. acnes) روی پوست زندگی می‌کند که به عفونت جوش‌ها کمک می‌کند.

تحقیقات نشان می دهد که شدت و فراوانی آکنه به سویه (سویه به سلول‌هایی گفته می‌شود که با سویه‌های دیگر کمتر از ۱۲٪ تفاوت ژنتیکی دارند) باکتری‌ها بستگی دارد. همه باکتری‌های آکنه باعث ایجاد جوش نمی‌شوند، بلکه یک سویه کمک می‌کند تا پوست بدون جوش باقی بماند.

عوامل هورمونی ایجاد جوش

طیف وسیعی از عوامل مختلف باعث ایجاد آکنه می‌شوند اما گاهی علت اصلی آن افزایش سطح آندروژن است. آندروژن نوعی هورمون است که با شروع دوره نوجوانی سطح آن افزایش یافته، و در زنان، به استروژن تبدیل می‌شود. افزایش سطح آندروژن باعث رشد غدد چربی زیر پوست می‌شود. غدد بزرگ شده، سبوم بیشتری تولید می‌کنند. سبوم بیش از حد نیز دیواره‌های سلولی منافذ پوست را شکسته و در آخر باعث رشد باکتری می‌شود.

سایر عوامل تحریک‌کننده ایجاد آکنه

برخی مطالعات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی ممکن است خطر را افزایش دهند. علاوه بر این، عوامل دیگری نیز وجود دارد که باعث تحریک پوست و ایجاد آکنه می‌شوند. برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

برخی از داروها حاوی آندروژن و لیتیوم
مواد آرایشی روغنی و چرب
تغییرات هورمونی
استرس عاطفی
قاعدگی
انواع آکنه از نظر شکل ظاهری
آکنه غیرالتهابی

آکنه غیرالتهابی شامل جوش‌های سرسیاه و جوش‌های سر سفید است. این نوع از آکنه معمولاً تورم ایجاد نمی‌کنند و همچنین نسبت به درمان‌های بدون نسخه بهتر پاسخ می‌دهند. به عنوان مثال، داروی سالیسیلیک اسید اغلب به طور کلی برای آکنه به بازار عرضه می‌شود که معمولاً در آکنه‌های غیرالتهابی بهترین نتیجه را به دنبال دارد. عملکرد این دارو به این صورت است، که به طور طبیعی پوست را لایه‌ برداری کرده، سلول‌های مرده پوست را که منجر به ایجاد جوش‌های سرسیاه و جوش‌های سر سفید می‌شوند، از بین می‌برد.

جوش‌های سرسیاه

جوش های سر سیاه

جوش‌های سرسیاه در صورت مسدود شدن منافذ توسط ترکیبی از سبوم و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. قسمت بالایی جوش با وجود مسدود شدن بقیه قسمت‌ها باز می‌ماند. در نتیجه قسمت بالایی جوش سیاه رنگ شده و جوش‌های سر سیاه به وجود می‌آیند.

جوش‌های سرسفید

جوش‌های سرسفید همچنین در صورت مسدود شدن منافذ توسط سبوم و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. اما برخلاف جوش‌های سرسیاه، قسمت بالای آن بسته می‌شود و شکل ظاهری آن شبیه به جوش‌های معمولی به صورت برجستگی روی سطح پوست است. جالب توجه است درمان جوش سرسفید مشکل‌تر است، زیرا منافذ پوست از قبل بسته شده‌اند. البته محصولات حاوی سالیسیلیک اسید در این نوع جوش‌ها نیز می‌تواند مفید باشند. اما رتینوئیدهای موضعی نتیجه بهتری را برای درمان جوش‌های سرسفید به همراه دارند. با این حال، برای درمان هر نوع آکنه و جوش باید نظر پزشک متخصص را پرسید و داروهای تجویزی ایشان را مصرف کرد.

جوش های التهابی

جوش‌هایی که قرمز و متورم هستند، جوش‌های التهابی نامیده می‌شوند. اگرچه سبوم و سلول‌های مرده پوست در ایجاد آکنه‌های التهابی نقش دارند، اما باکتری‌ها همچنین می‌توانند در مسدود شدن منافذ پوست و ایجاد آکنه نقش داشته باشند. باکتری‌ها باعث ایجاد عفونت در زیر سطح پوست می‌شوند. همین امر ممکن است، منجر به ایجاد آکنه‌های لکه‌ای و دردناک شود که از بین بردن آنها بسیار دشوار است.

برای درمان این نوع از آکنه، استفاده از محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید ممکن است به کاهش تورم و خلاص شدن از باکتری‌های موجود در سطح پوست موثر باشد. این دارو همچنین می‌تواند سبوم اضافی را از بین ببرند. ممکن است پزشک برای درمان آکنه‌های التهابی فرد یک آنتی بیوتیک خوراکی یا موضعی به همراه بنزوئیل پراکسید تجویز کند. رتیوئیدهای موضعی نیز نقش مهمی در مبارزه با پاپول‌ها و جوش‌های التهابی ایفا می‌کنند.

پاپول

جوش های پاپول در پوست صورت

پاپول به جوش‌هایی گفته می‌شود که توپر سفت و به صورت برآمرگی‌های کوچک بر روی پوست ظاهر می‌شوند. پاپول‌ها هنگامی رخ می‌دهند که دیواره‌های اطراف منافذ از التهاب شدید شکسته شوند. این شکستگی منجر به ایجاد منافذ سخت و مسدود می‌شود که لمس آنها بسیار حساس است. پوست اطراف این نوع از آکنه معمولاً صورتی است.

پوسچول

تاول‌های کوچک و چرکی را پوسچول یا چرک‌دانه می‌نامند. این نوع از آکنه دقیقا مانند پاپول‌ها، با از بین رفتن و خراب شدن دیواره‌های اطراف منافذ پوستی به صورت جوش‌های چرکی ایجاد می‌شوند، اما پوسچول‌ها برخلاف پاول‌ها چرکی هستند. این برجستگی‌ها اغلب قرمز رنگ‌اند. اما این امکان نیز وجود دارد که رنگ برخی از آنها مایل به زرد یا سفید باشد.

گرهک یا ندول

گرهک‌ها توده‌های ملتهب، سخت و اغلب دردناک هستند، که در صورت گرفتگی و تورم منافذ، بیشتر تحریک شده و در نهایت بزرگتر می‌شوند. برخلاف پوسچول‌ها و پاپول‌ها، ندول‌ها (گرهک) در زیر پوست قرار دارند.

از آنجایی که این نوع از آکنه در اعماق پوست تشکیل می‌شود، فرد قادر به درمان آنها با استفاده از روش‌های خانگی نیست. به این ترتیب، باید به متخصص پوست مراجعه کرد و داروهای تجویزی را به طور منظم و همچنین تا انتها دوره درمانی مصرف کرد.

کیست

کیست‌ها در صورت مسدود شدن منافذ توسط ترکیبی از باکتری‌ها، سبوم و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. کیست در اعماق پوست، در زیر گرهک‌ها رخ می‌دهد. تورم کیست‌ها گاهی شدید است، به صورتی که فرد روی سطح پوست خود نیز قادر به مشاهده برجستگی‌های مایل به قرمز یا سفید و دردناک است. کیست بزرگترین نوع آکنه بوده و تشکیل آن معمولاً در نتیجه عفونت شدید است. این نوع آکنه‌ها بیشتر در معرض اسکار قرار دارند.

شدت هر نوع از جوش ها چقدر است؟

جوش‌های سرسیاه و جوش‌های سرسفید خفیف‌ترین نوع آکنه هستند. این موارد را اغلب می‌توان با داروهای موضعی و بدون نسخه مانند تونرهای مبتنی بر اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید برطرف کرد.

پاپول‌ها و پوسچول‌ها از انواع خفیف آکنه هستند و ممکن است با داروهای بدون نسخه از بین بروند. البته درمان آنها با این روش همیشه قطعی نیست و گاهی ممکن است به تجویز دارو توسط متخصص پوست نیاز داشته باشند.

ندول‌ها و کیست‌ها شدیدترین نوع آکنه هستند. برای رفع آکنه‌های شدید باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید. ترکاندن یا خارج کردن چرک گرهک‌ها و کیست‌ها اغلب منجر به ایجاد زخم شود.

چه هورمون‌هایی در آزمایش‌های هورمونی آکنه بررسی می‌شوند؟

آزمایش آکنه برای پوست، یکی از انواع تست‌هایی است که افراد زیادی آن را درخواست می‌دهند، چرا که همانطور که اشاره شد، افراد در سنین بسیار مختلفی ممکن است، دچار جوش شوند. در آزمایش پوست مربوط به جوش و آکنه، موارد زیر بررسی می‌شود: