آزمایش قند خون بارداری که همان آزمایش غربالگری دیابت می باشد در هفته های 24 تا 28 بارداری قابل انجام می باشد. آزمایش قند خون بارداری به منظور بررسی دیابت بارداری انجام می شود. این آزمایش تنها راهی می باشد که می توان دیابت دوران بارداری را تشخیص داد.
آزمایش قند خون بارداری از مهم ترین اقدام هایی می باشد که می توان خط ابتلا به دیابت بارداری را در جنین و مادر به صورت چشمگیری کنترل نمود. بالا بودن قند خون مادر و جنین برای سلامتی هر دو خطر ساز می باشد.اگر مادر باردار مبتلا به دیابت شود ، چون مقدار قند ، امینو اسید های چرب خونشان افزایش می یابند بخشی از این مواد به جنین رسیده و باعث تحریک لوزالمعده جنین می شود و سبب می شود که انسولین بیشتری ترشح نماید. این امر باعث می شود که جنین بیش از حد رشد نماید و مشکل زایمانی برای فرد بوود می آید. بنابراین مادر باردار باید وضعیت قند خود را کنترل نماید.
در سه ماهه دوم بارداری بالا بودن قند خون مادر باعث می شود جنین به طور کامل رشد نکند و ممکن است نوزاد نارس و یا مرده به دنیا آورد.
دیابت بارداری دارای علائم و نشانه های می باشد که عبارتند از :
تشخیص دیابت در بارداری
دیابت بارداری در حالتی قابل تشخیص است که قند خون با انجام دو آزمایش گلوکز افزایش پیدا کند. اولین آزمایش، در هفته بیست و چهارم بارداری تا بیست و هشتم بارداری قابل انجام می باشد که این آزمایش شامل مصرف پنجاه گرم محلول قنددار و بررسی گلوکز خون پس از یک ساعت است. اگر مقدار گلوکز خون بالای صدوسی میلی گرم بر دسی لیتر باشد، پزشک مربوطه آزمایش دوم را برای بیمار تجویز می نماید. برای انجام آزمایش دوم گلوکز خون فرد باید ناشتا باشد تا نمونه گیری خون برای اندازه گیری قند خون انجام می گیرد و هر یک ساعت به مدت دو تا سه ساعت گلوکز اندازه گیری می شود. گلوکز موجود در خون زمانی که فرد ناشتا باشد بالای نود و پنج می باشد ، یک ساعت بعد بالای صدوهشتاد، دو ساعت بعد بالای صدوپنجاه و پنج و سه ساعت بعد بالای صدوچهل باشد نشان دهنده دیابت بارداری است. آزمایش غربالگری بارداری در بررسی این امر بسیار مهم هستند.
دلایل انجام آزمایش چالش گلوکز
بدن انسان در دوران حاملگی در برابر انسولین مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد. دیابت بارداری هنگامی اتفاق می افتد که سطح قند خون در دوران بارداری افزایش پیدا کند. خانم بارداری که در دوران بارداری مبتلا به بیماری دیابت شود، ریسک مبتلا به مسمومیت بارداری یا پرهاکلامپسی، افسردگی و نیاز به سزارین در وی افزایش می یابد. همچنین مادر اگر مبتلا به بیماری دیابت شود ، نوزاد متولد شده از وی نیز در معرض خطر بیماری ماکروزومی و یا رشد بیش از حد ، افت قند خون پس از تولد و زردی می باشد. بنابراین اگر خانمی در دوران بارداری به بیماری دیابت مبتلا شود و به دنبال درمان آن نگردد، باعث مرگ جنین در داخل رحم خواهد شد. بیماری دیابت معمولا از خود علائمی را بروز نمی دهد و تنها راه تشخیص این بیماری انجام آزمایش قند خون بارداری می باشد.
آزمایش چالش گلوکز نیز برای تشخیص بیماری دیابت انجام می شود. همانند دیگر آزمایش های غربالگری به تشخیص بیماری منجر نمیشود ، بنابراین نتیجۀ مثبت این آزمایش به این معنا نیست که فرد به دیابت بارداری مبتلا می باشد. اگر پاسخ آزمایش آزمایش قند خون بارداری(غربالگری) مثبت باشد، فرد باید آزمایش تحمل گلوکز دهانی یا O-GTT را انجام دهد. آزمایشO-GTT طولانیتر و و جواب مطمعن تری دارد و با اطمینان بیشتری بیان می کند که آیا فرد مبتلا به دیابت بارداری می باشد یا خیر.
معمولا انجام آزمایش ادرار ، نشان دهنده مقدار قند اضافی در ادرار می باشد و یا ریسک بالایی برای ابتلا به دیابت را نشان می دهد، بنابراین احتمال دارد پزشک مربوطه از شما بخواهد که قبل از هفتۀ ۲۴ بارداری، آزمایش قند خون بارداری را انجام دهید. اگر نتایج آزمایش طبیعی باشد، غربالگری در هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری نیز تکرار خواهد شد. در صورتی که قبل از بارداری ابتلا به دیابت تشخیص داده شود، نیاز به غربالگری وجود ندارد.
چگونگی انجام آزمایش چالش گلوکز
انجام آزمایش چالش گلوکز برای اطمینان بیشتر از دیابت در دوران بارداری می باشد. زمانی که خانم باردار برای انجام آزمایش به آزمایشگاه مربوطه مراجعه می کند، به او یک محلول قند داده میشود. این محلول از ۵۰ گرم گلوکز حلشده در ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیلیتر آب تشکیل شده است. محلول طعمی مشابه به نوشابۀ خیلی شیرین دارد و فرد باید در مدت پنج دقیقه آن را سریع بنوشد. یک ساعت پس از نوشیدن محلول شبیه به نوشابه، برای بررسی سطح قند خون، یک نمونه خون از او گرفته می شود. با انجام این آزمایش مشخص می شود که بدن فرد چگونه قند را به شکلی مؤثر فرآوری میکند.
آزمایش تحمل گلوکز حتما نباید ناشتا بود بلکه در هر ساعت از روز، بدون توجه به آخرین وعدۀ غذایی می توان انجام داد. در طول انجام آزمایش قند خون، فرد باید در حالت نشسته قرار داشته باشد و از فعالیت بدنی شدید، نوشیدن چای یا قهوه و خوردن مواد غذایی خودداری نماید.
ممکن است فرد با نوشیدن این محلول حالت تهوع بگیرد که در این صورت او باید در حالت خوابیده قرار بگیرد؛ اگر بیمار استفراغ نمود، نتایج بدست آمده دیگر قابل اطمینان نیست و آزمایش متوقف می شود. پس از انجام آزمایش ، اگر مقدار قند اندازهگیری شده کمتر از ۱۴۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد، مشکلی محسوب نمیشود اما درصورتیکه بیشتر از این مقدار باشد، مرحلۀ دوم آزمایش انجام میشود که آزمایش تحمل گلوکز است.
بررسی نتایج آزمایش قند خون ناشتا بارداری
مقادیر استاندارد برای قند خون در آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته در جدول زیر بیان شده است:
قند خون ناشتا | قند خون یک ساعته | قند خون دوساعته | قند خون سه ساعته |
کمتر از 95 میلی گرم در دسی لیتر | کمتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر | کمتر از 155 میلی گرم در دسی لیتر | کمتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر |
در روش یک مرحلهای یا آزمایش تحمل گلوکز دو ساعته این مقادیر به شرح زیر است:
قند خون ناشتا | قند خون یک ساعته | قند خون دوساعته |
کمتر از 92 میلی گرم در دسی لیتر | کمتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر | کمتر از 153 میلی گرم در دسی لیتر |
اگر بیماری دیابت بارداری تشخیص داده شود، احتمالاً برای بیمار یک برنامه غذایی مناسب تجویز می شود تا وضعیت سلامت خود را کنترل نماید. دیابت بارداری معمولا تا پایان بارداری ادامه دارد و گاهی اوقات در خانم ها تا شش هفته بعد از زایمان نیز نیاز به انجام آزمایش می باشند.
شما می توانید به راحتی از طریق آزمایش آنلاین به صورت آنلاین آزمایش های مختلف را درخواست دهید. جهت درخواست اینجا کلیک کنید