آزمایش خون TSH

نوشته شده توسط مدیر سایت
07 / 12 / 1397

آزمایش خون TSH، هورمون‌های تیروئیدی را مورد بررسی قرار می‌دهد. TSH، هورمون تحریک کننده غده تیروئید (Thyroid Stimulating Hormone) است که از غده کوچکی به نام هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود و نقش اصلی در ترشح هورمون‌های تیروئیدی دارد. به طوری که می‌توان این هورمون را ماشه تحریک تولید هورمون‌های غده تیروئید در نظر گرفت. با این جواب کوتاه از TSH، به سراغ اطلاعات جامع‌تری از این هورمون و آزمایش خون TSH، می‌رویم.

فهرست مطالب

تفسیر آزمایش خون TSH در بدن

تفسیر آزمایش خون tsh

قبل از بررسی تفسیر آزمایش خون TSH در خون، بیایید یک آمار را با هم بررسی کنیم؛ این آمار در سال 2020 منتشر شده و نشان می‌دهد بیش از 20 میلیون آمریکایی از اختلالات غده تیروئید رنج می‌برند، در حالی که بیش از 60% آنها از این موضوع خبر ندارند. با این تفاسیر، احتمال آنکه وضعیت تقریبا مشابهی را در ایران هم داشته باشیم، وجود دارد. اختلالات تیروئید، مشکلات متعددی را در بدن ایجاد می‌کنند و بهتر است، چکاپ مربوط به آزمایش‌های تیروئید را جدی بگیریم.

بعد از این مقدمه، به سراغ تفسیر آزمایش خون tsh برویم: ما اینجا دو بیماری اصلی و نحوه اختلال آن را بررسی می‌کنیم، چرا که به مراتب شایع‌ترند:

اگر سطح هورمون تیروئید در خون بسیار پایین باشد، اشاره به پرکاری تیروئید دارد، در چنین شرایطی، هورمون tsh بیشتری تولید می‌شود. در واقع Tsh در پاسخ به سطح کم هورمون تیروئید، بیشتر از حد نرمال تولید می‌شود و میزان آن در خون بالا می‌رود. بنابراین tsh بالا آزمایش خون، می‌تواند نشانی از پرکاری تیروئید باشد. البته باید موارد دیگر نیز بررسی شود.

اگر سطح هورمون‌های تیروئیدی در خون بسیار بالا باشد، اشاره به کم کاری تیروئید دارد. در این حالت، میزان کمتری از هورمون TSH از غده هیپوفیز تولید خواهد شد تا تولید هورمون‌های تیروئیدی را کاهش دهد. به همین علت، میزان هورمون tsh در خون کمتر از حالت طبیعی خواهد بود. بنابراین، tsh پایین آزمایش خون، می‌تواند نشانه‌ای از کم کاری تیروئید باشد.

جدول زیر، اطلاعات جالبی از انواع بیماری‌های تیروئید را با سطوح مختلف هورمون‌های تیروئیدی در خون نشان داده است:

تفسیر آزمایش تیروئید tsh و هورمون‌های تیروئید
TSH	Free T4	Free T3	وضعیت سلامت تیروئید
طبیعی	طبیعی	طبیعی	سالم
کم	بالا	بالا	پرکاری تیروئید
کم	طبیعی	طبیعی	پرکاری ساب کلینیکال و یا تحت بالینی
پایین	طبیعی	بالا	T3 توکسیکوز
پایین	بالا	طبیعی	تیروئیدیت T4 ingestion پرکاری در افراد سالمند
پایین	پایین	پایین	سندرم یوتیروئید بیمار Central hypothyroidism
بالا	طبیعی	طبیعی	کم کاری ساب کلینیکال و یا تحت بالینی در حال بهبود از سندروم یوتیروئید بیمار
بالا	پایین	پایین	کم کاری تیروئید اولیه
بالا	بالا	بالا	مربوط به تومور خوش خیم غده هیپوفیز

همانطور که در جدول بالا نشان داده شده است، در بررسی عملکرد تیروئید، فقط نباید TSH خون بررسی شود، بلکه هورمو‌ن‌های تیروئیدی هم اندازه‌گیری می‌شوند. البته آنتی‌بادی‌های هورمون‌های تیروئیدی و موارد دیگری هم در آزمایش‌های تکمیلی به بررسی نیاز دارند که در مقالات دیگر مربوط به تیروئید، آنها را هم بررسی و گردآوری کرده‌ایم.

بیماری‌های دیگر تیروئید

بیماری گریوز، دلیل شایعی از پرکاری تیروئید است. این بیماری حاد خود ایمن، با تاثیر بر سیستم ایمنی، آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که مشابه TSH عمل می‌کند، به گیرنده‌های TSH وصل می‌شود و آن را فعال می‌کند و در نهایت منتهی به تولید مقادیر زیادی از هورمون تیروئید می‌شود. در نتیجه، غده هیپوفیز، مقادیر کمتری از TSH را تولید می‌کند که در نهایت میزان آن در خون کاهش می‌یابد.

در بیماری تیروئید هاشیموتو، به عنوان یکی از دلایل اصلی کم کاری تیروئید، شرایط خودایمن حادی وجود دارد که در آن سیستم ایمنی منجر به التهاب و آسیب به تیروئید شده و در نتیجه روی تولید آنتی‌بادی‌ها اثر می‌کند. با این حال، آنتی‌بادی‌ها منجر به کم کاری تیروئید نمی‌شوند.

جدول زیر مقدیر نرمال هورمون های تیروئیدی و TSH را نشان می دهد:

سن	TSH	T4	T3
نوزاد تازه متولد شده تا 4 روز	18-3		260-75
نوزادان	18-9
کودکان زیر 5 سال	10-1	15-7	250-85
کودکان بالای 5 سال	1-10	13-6	250-85
افراد 20 تا 50 سال	5-3/0	6/12-5/4	204-70
افراد 50 تا 90 سال			182-40
خانم های باردار			247-116

آزمایش خون TSH، مراحل و زمان انجام آزمایش

آزمایش TSH تیروئید

آزمایش خون TSH بدین صورت انجام می‌شود که از یکی از سیاهرگ های بازو مقداری خون (حدود 1 تا 2 سی سی) برای نمونه گرفته می‌شود و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. عموما در آزمایش خون TSH بخش فعال T3 و T4 هم مورد بررسی قرار می گیرد. برای آنکه از عملکرد صحیح غده هیپوفیز مطلع شوید کافیست هر پنج سال آزمایش خون TSH را انجام دهید. اگر شما جزء افرادی هستید که سابقه خانوادگی تیروئید دارید، این آزمایش را با فواصل نزدیک بهم انجام دهید.

گروه‌های پرخطر برای بیماری‌های تیروئید

کم کاری تیروئید یکی از شایع‌ترین اختلال‌های تیروئید است. اما کم کاری یا پرکاری تیروئید بیشتر برای زنان با سن بالای 60 سال ممکن است رخ دهد. همچنین مشکلات تیروئید در نوزادان به ندرت اتفاق می افتد، اما در صورت وقوع، شرایط فاجعه‌آمیز و خطرناکی مانند کاهش هشیاری، توقف رشد، پوست زرد و عقب ماندگی ذهنی را ایجاد می‌کند.

موارد زیر هم از مهم‌ترین موارد ابتلا به بیماری‌های تیروئیدی است:

ژنتیک و سابقه خانوادگی
کمبود ید بدن
مصرف الکل و دخانیات
برخی دارو ها
کم تحرکی

آزمایش خون TSH بالا و پایین

چه داروهایی بر نتیجه آزمایش خون tsh تاثیر می‌گذارند؟

بسیاری از مولتی ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی (به ویژه مواردی که برای مو و ناخن مورد استفاده قرار می‌گیرند)، و برخی دیگر از داروهایی که مصرف می‌کنید، ممکن است روی نتیجه تست تاثیر بگذارد. برای مثال، بیوتین (ویتامین B7)، می‌تواند روی برخی از نتایج تست‌های آزمایشگاهی تاثیر بگذارد. به طوری که پزشک ممکن است به شما بگوید قبل از انجام آزمایش، چند روز از مصرف این داروها خودداری کنید.
آزمایش رادیولوژی: اگر قبل از انجام آزمایش تیروئید، رادیولوژی انجام داده اید و اینکار همراه با تزریق رنگ بوده است، حتما به پزشک خود این مساله را بگویید، زیرا این رنگ ها از ید تشکیل شده اند.
بارداری: اگر باردار هستید، پزشک خود را آگاه سازید، زیرا بارداری سبب تغییر هورمون ها می شود.
بیماری: اگر به بیماری هایی مانند بیماری های کبدی، کلیوی، قلبی و عفونت مبتلا هستید، پزشک خود را در جریان بگذارید.

پیش از پایان این مباحث، شاید بهتر باشد علائم مهم‌ترین اختلالات تیروئید را دوباره مرور کنیم، تا در صورتی که فکر کردید این علائم را دارید، هر چه سریعتر، اقدام به انجام آزمایش تیروئید کنید:

علائم کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید دارای علائم و نشانه های متفاوتی است که در ادامه برخی از این علائم بیان شده است:

بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
اختلالات هورمون ها
یبوست
افسردگی
ریزش مو و عدم سلامت موها
چاقی
خستگی
مشکل در حافظه و تمرکز
گرفتگی عضلات
نامنظمی وافزایشخونریزی قاعدگی

علائم پرکاری تیروئید

بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
اختلالات هورمونی
لاغری سریع و افزایش اشتها
نازک شدن موها
تورم چشم ها
ضعف عضلات
افزایش فشار خون
لرزش دست ها
بی خوابی
کاهش خونریزی قاعدگی و نامنظمی آن
ضعف اعصاب و اختلال هواس
تعریق زیاد

به یاد داشته باشید علاوه بر عوامل و نشانه‌های اشاره شده، اگر مبتلا به بیماری تیروئید هستید باید به دنبال درمان آن باشید، زیرا اگر بیماری تیروئید درمان نشود، سبب زیاد شدن کلسترول خون می‌شود و در نتیجه باعث سکته مغزی یا قلبی خواهد شد و اگر این بیماری تشدید شود، سبب سرد شدن بیش از حد بدن و اختلال حواس خواهد شد. بنابراین توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم بیماری تیروئید آن را جدی بگیرید و به دنبال درمان باشید.

سخن پایانی

شما می توانید به راحتی از طریق آزمایش آنلاین، آزمایش های مربوط به تیروئید و tsh را درخواست دهید تا به راحتی نمونه گیری در منزل انجام شود و جواب آزمایش نیز برای شما ارسال شود. جهت درخواست اینجا کلیک کنید.

برچسب ها: