آزمایش خون CBC

نوشته شده توسط مدیر سایت
04 / 11 / 1396

آزمایش خون CBC

آزمایش خون CBC که نام دیگر آن شمارش کامل خون است، تعداد، نوع، شکل و اندازه سلول های خونی را تعیین می کند. آزمایش خون CBC از متداول ترین نمونه هایی است که از افراد و جانوران در آزمایشگاه گرفته می شود، همچنین برای بررسی و تشخیص دادن خیلی از مریضی ها مانند کم خونی، عفونت ها و… آزمایش خون CBC می گیرند.

آزمایش خون CBC می تواند طبق نظر دکتر به عنوان یک آزمایش غربالگری تجویز شود. این آزمایش جزو آزمایش هایی است که با خون سروکار دارد.

انواع سلول هایی که در جریان گردش خون وجود دارند عبارتند از:

سلول های سفید خون که نام علمی آن الکوسیت است و با WBC نشان داده می شوند. وظیفه این سلول ها دفاع از بدن در مقابل میکروب‌ها و عوامل مریضی‌زا و همچنین در جلوگیری و معالجه مریضی ها تاثیر دارند.
سلول‌های قرمز خون که نام علمی آن اریتروسیت است و با RBC نشان داده می شوند. وظیفه حمل کردن غذا و اکسیژن را در تمام بدن و فرستادن این مواد به بافت‌ها و گرفتن مواد اضافی از بافت ها را بر عهده دارد. این سلول‌ها حاوی هموگلوبولین هستند که با HBG نشان داده می شوند، مقدار نرمال آن در محدوده 12.6-16.1 (grams per deciliter (g/dL میباشد.
پلاکت‌ها که نام علمی آن ترومبوسیت است.
در خیلی از مریضی‌ها امکان دارد که تعداد، شکل و یا اندازه‌ی این سلول‌ها تغییر کند، پس آزمایش کم خونی یا CBC می‌تواند برای تشخیص دادن مریضی‌ها بسیار کمک می کند.

مواردی که در آزمایش خون CBC اندازه گیری می شود عبارتند از:

شمارش گلبول‌های قرمز خون که با RBCs نشان داده می شود. مقدار نرمال آن برای آقایان در محدوده ۴/۵-۵/۵ (x ۱۰۶ul /mil) و برای خانم ها در محدوده ۴/۰-۴/۹ (x ۱۰۶mil/ul) است.
شمارش گلبول های سفید خون که با WBCs نشان داده می شود، مقدار نرمال آن در محدوده ۴۵۰۰-۱۰۰۰۰ در هر میلی لیتر خون یا 3.3-8.7 K/uL است. تعداد RBC زیاد همراه با کم خونی از خصوصیات تالاسمی مینور است.
اندازه هموگلوبین خون با Hb نشان داده می شود. هموگلوبولین یک ماده‌‌ است که باعث رنگ قرمز گلبول‌های قرمز میشود. وظیفه هموگلوبولین، حمل کردن اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌های بدن و گرفتن دی‌اکسیدکربن از بافت‌های بدن و رساندن به ریه‌ها می باشد که برای تشخیص بیماری های آنمی یا پلی سایتمی مناسب است.
اندازه هماتوکریت خون که با Hct نشان داده می شود. وظیفه اش تعیین نسبت (درصد) حجم گلبول‌های قرمز به حجم کل خون می باشد، مقدار نرمال آن در محدوده ۴۱-۵۰% می باشد. برای تشخیص بیماری های آنمی یا پلی سایتمی مناسب است.
اندازه میانگین حجم گلبول های قرمز که با MCV نشان داده می شود.، مقدار نرمال آن در محدوده ۷۶-۹۶ fl است. وقتی مقدار MCV بیش تر از مقدار نرمال باشد، به این معنی است که گلبول ‌های قرمز خون از مقدار نرمال بزرگتر می باشند (به فرض مثال در کم‌خونی که از کمبود ویتامین B12 یا اسیدفولیک ناشی می شود) و زمانی که MCV کمتر از مقدار نرمال باشد، به این معنی است که سلول‌های قرمز خون کوچک‌تر از مقدار نرمال می باشند (به فرض مثال در کم‌خونی که از فقر آهن ناشی می شود). دربیماری تالاسمی هم MCV کم می‌شود؛ که یک پارامتر مهم و اساسی برای طبقه بندی کردن کم خونی ها است.
اندازه میانگین وزن هموگلوبین در یک گلبول قرمز (هموگلوبین هایی که اکسیژن را در خون حمل می کنند) که با MCH نشان داده می شود، مقدار نرمال آن در محدوده ۲۶-۳۴ پیکوگرم است. نشان‌دهنده‌ی میزان هموگلوبین‌های حمل کننده‌ی اکسیژن در خون است.
اندازه متوسط غلظت هموگلوبین در سلول های قرمز خون (میانگین غلظت هموگلوبین در یک حجم مشخص از گلبول های قرمز است که این مقدار با تقسیم هموگلوبین بر هماتوکریت حساب می شود) با MCHC نشان داده می شود. مقدار نرمال آن در محدوده ۳۲-۳۷% است. زمانی که مقدار MCHC پایین باشد،‌ به این معنی است که غلظت هموگلوبولین در سلول های قرمز کم شده است، مثلا در کم خونی ناشی از فقر آهن MCHC پایین میآید.
شمارش پلاکت‌ها که با Plt نشان داده می شود. مقدار نرمال آن در محدوده ۱۰۰۰۰۰-۴۵۰۰۰۰ یا 147-347 (K/uL) می باشد. تشخیص بیماری ترومبوسیتوز و ترومبوسیتوپنی توسط پلاکت ها انجام می شود.
تعداد افتراقی گلبول های سفید که نوتروفیل، بازوفیل، ائوزینوفیل، لنفوسیت و مونوسیت را شامل می شود و با درصد نمایش داده می شود. به طور معمول برای پیدا کردن سرنخ های مهمی از بیماری های لوسمی های شدید یا مزمن و نیز لوکوپنی و نوتروپنی آماده می کند.
گستره توزیع گلبول های قرمز که با RDW نشان داده می شود یک پارامتر به نسبت کار آمد برای طبقه بندی کردن کم خونی ها است.

اثرات مریضی‌ها بر آزمایش خون CBC

علل کم شدن تعداد گلبول های قرمز خون

از دست دادن خون
کم‌خونی داشتن
خونریزی داشتن
مشکلات مغز استخوان (به فرض مثال صدمه دیدن در هنگام پرتودرمانی کردن، سموم، فیبروز، تومور)
کم شدن هورمون اریتروپوئیتین به دلیل بیماری های کلیوی
همولیز یا تخریب گلبول‌های قرمزخون
لوکمی (یکی از انواع بیماری سرطان خون می باشد)
مولتیپل میلوما (یکی از انواع سرطان خون می باشد)
زیاد بودن مقدار آب بدن

علل زیاد شدن گلبول ‌های قرمز خون