آزمایش ادرار
نوشته شده توسط مدیر سایت
10 / 09 / 1396
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار همواره در تشخیص بیماری‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است که در اینجا به لزوم این آزمایش و اشاره ای به تفسیر آزمایش ادرار نیز می کنیم. آزمایش ادرار به وسیله روش‌های مقرون به صرفه و سریع که شامل بررسی شکل ظاهری ادرار از نظر رنگ، بو، تعیین ویژگی‌های فیزیکی آن ازنظر حجم، وزن مخصوص، رنگ و … و غربالگری شیمیایی ادرار به کمک نوارهای ادراری و در آخر بررسی میکروسکوپی رسوب ادراری است که در آزمایشگاه‌های بالینی قابل انجام می باشد.
آزمایش ادرار بدون تردید می‌تواند اطلاعات متنوع و مفیدی در تشخیص و پیگری بسیاری از بیماری‌های متابولیک ارثی و مادرزادی، بیماری های کلیوی، خونی و حتی در ارزیابی سلامت و نیز ردیابی مصرف دارو، نقش ایفا نماید. آزمایش ادرار جزو معمول‌ترین روش‌ها بوده است که هم‌اکنون هر فرد به سهولت می‌تواند در مراکز پزشکی، درمانی، ورزشی و حتی انتظامی، آزمایش ادرار را انجام دهد. در آزمایش ادرار حدود 30 الی 60 سی‌سی از ادرار فرد گرفته می‌شود و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. ازنظر فیزیکی و ظاهری، نمونه ادرار را می‌توان همانند دوران ابوعلی سینا و طب ایرانی سنتی، بررسی کرد. جز دو روش ذکرشده می‌توان نمونه ادرار را ازنظر میکروسکوپی و یا با تکیه بر علم بیوشیمی و شیمی نیز موردمطالعه و آزمایش قرارداد.
چگونه آزمایش ادرار را صحیح انجام دهیم؟
- بهتر است برای تهیه نمونه ادرار، از نخستین ادرار صبحگاهی نمونه گیری شود.
- حتماً سر آلت را قبل از گرفتن نمونه، به‌خوبی شسته شود
- سعی نمایید جهت نمونه گیری ادرار، نمونه را از اواسط ادرارتان بگیرید و ابتدا و انتهای ادرار را جهت نمونه برداری استفاده نکنید.
- جهت دریافت نمونه گیری ادرار به میزان 50 سی سی یا 1/2 لیوان آزمایشگاهی، کافی است.
نمونه اول صبح-8 ساعته:
این نوع نمونه ادرار را باید بلافاصله پس از برخاستن از خواب انجام داد و طی 2 ساعت به آزمایشگاه مربوطه تحویل داد. درواقع ادراری است که در طول شب حداقل 8 ساعت در مثانه بوده است. این نمونه جهت غربالگری روزمره، آزمون‌های حاملگی و به‌ویژه در ارزیابی پروتئینوری ارتواستانیک ضروری است که در این مورد آزمایش دهنده باید شب موقع خوابیدن مثانه را تخلیه کند.
نمونه زمان‌دار:
این نوع نمونه آزمایش شامل ادرار 24 ساعته و ادرار 2 ساعته پس از غذا جهت کنترل دیابت است. در این مورد نمونه را باید در اولین فرصت به آزمایشگاه برسانید درصورتی‌که بر روی نمونه در آزمایشگاه بلافاصله کار نشود باید در یخچال نگهداری شود زیرا از المان‌های تشکیل‌شده در ادرار محافظت می‌کند ولی ممکن است بلوره‌هایی رسوب کنند که به‌صورت اوریجینال وجود ندارند.
بررسی ظاهری/فیزیکی نمونه ادرار در آزمایشگاه‌ها:
- رنگ
رنگ ادرار از اجزای اصلی آنالیز ادرار است و با توجه به شرایط مختلف بدن تغییر می‌کند. بررسی رنگ ادرار به‌وسیله نور کافی و مناسب درحالی‌که ظرف نمونه را در مقابل زمینه سفیدی قرار داده‌ایم و از بالا نگاه می‌کنیم. رنگ طبیعی با توجه به غلظت نمونه، رژیم غذایی، میزان مایع بدن و رنگ‌دانه‌های موجود در ادرار می‌تواند از زرد کم‌رنگ تا زرد کهربایی تیره متغییر باشد. رنگ غیرطبیعی یا بسیار تیره ادرار می‌تواند سبب گزارش نتایج نادرست و غیرقابل‌قبول توسط نوارهای ادراری گردد. رنگ قرمز می‌تواند به دلیل وجود خون در آن باشد. ویتامین B اضافی در ادرار نیز رنگ ادرار را نارنجی نشان می‌دهد. رنگ زرد تیره ادرار نیز ناشی از تعریق زیاد و از دست دادن مایع در بدن است.
گاهی اوقات مصرف برخی مواد خوراکی که رنگ مصنوعی دارند سبب تغییر رنگ ادرار می‌شود. بعضی از بیماری‌ها مانند دیابت هم می‌تواند رنگ ادرار را تغییر دهد.
- شفافیت نمونه ادرار
ادرار تازه طبیعی معمولاً شفاف است. ادرار مخلوط شده را باید مقابل منبع نوری یا امتحان چشمی مشاهده کرد. آزمایشگاه‌های بالینی برای توصیف میزان شفافیت ادرار می‌تواند از واژه‌های شفاف، مه‌آلود، ابری و کدر یا غیر شفاف استفاده کنند.
- بو
بوی ادرار نیز از اجزای تفسیر آزمایش ادرار است. بوی طبیعی به دلیل وجود اسید وولاتل است و بوی شبیه به فندق دارد اما بعضی بیماری‌ها و برخی مواد غذایی این بو را تغییر می‌دهند.
در حالت غیرطبیعی، بوی قوی و شیرین و گاهی میوه‌ای ناشی از بیماران دیابتی است. بوی بسیار بد و زننده در ادرار ناشی از عفونت مجاری ادراری و وجود چرک در ادرار است. کسانی که دچار فیستول روده باشند ادرارشان بوی مدفوع می‌دهد و بیماران فنیل کتون اوری بوی ادرارشان شربت افرا (بوی شبیه به چای شیرین) می‌دهد.
- وزن مخصوص ادرار
وزن نمونه ادرار که نتیجه‌ی مواد دفعی و املاح است به صورت عددی مطرح می‌شود که بین 1003 تا 1008 برای وزن طبیعی نمونه ادرار است. وزن بالای ادرار (افزایش عدد) حاکی از غلیظ بودن ادرار (کاهش مصرف مایعات)، تزریق مواد کنتراست، اختلال ترشح ADH و دهیدراتاسیون به علت تعریق، تب، اسهال و استفراغ است. وزن پایین ادرار (کاهش عدد) نیز می‌تواند ناشی از دیابت بی‌مزه، مصرف داروی مدر و کاهش توانایی کلیه در تغلیظ ادرار باشد.
- PH نمونه ادرار
PH در تمام آزمایش‌های شیمیایی و در اینجا نیز مشخص‌کننده‌ی اسیدی یا باز بودن ادرار است که این موضوع در روند برخی از بیماری‌ها مؤثر است. تعیین PH از وجود یون هیدروژن و میزان دفع املاح مشخص می‌شود برای مثال در شکل‌گیری برخی سنگ‌های کلیه اسیدی یا بازی بودن ادرار مؤثر است.
PH طبیعی در برخی منابع 5/5 تا 6/5 و در برخی منابع دیگر نیز 4/6 تا 8 ذکرشده است. PH بعضی از اقلام دارویی، مواد غذایی، انواع لبنیات و آنتی‌اسیدهای معده روی PH ادرار اثر می‌گذارند. استفراغ، عفونت مجاری ادراری و آلکالوز تنفسی PH ادرار را بالا می برند و دیابت، اسهال، گرسنگی طولانی مدت و همچنین خواب سبب پایین آمدن PH ادرار می‌شوند.
- گلوکز
گلوکز نوعی قند است که غذای اصلی سلول ها می باشد و در درون خون یافت می شود. بطور طبیعی گلوکز مقدار کمی در ادرار وجود دارد اما در بهترین حالت، ادرار باید عاری از گلوکز باشد. دیابت و تغذیه وریدی سبب تولید مقدار زیادی گلوکز در ادرار می شود.
شما می توانید به راحتی از طریق آزمایش آنلاین به صورت آنلاین آزمایش های مختلف را درخواست دهید.
جهت درخواست اینجا کلیک کنید
