آزمايش پرولاكتين
نوشته شده توسط مدیر سایت
30 / 04 / 1398
آزمايش پرولاكتين معمولا براي مشخص شدن ترشحات غير معمول ازسينه خانم ها ي بدون بچه، پريود نشدن يا باردار نشدن خانم ها و عوارض يائسگي در بانوان مي باشد. اين آزمايش ميزان هورمون پرولاكتين ترشح شده توسط غده هيپوفيز را در خون مشخص مي كند. در خانم هاي باردار مقدار پرولاكتين بيشتر از ساير افراد ترشح مي شود كه باعث توليد شير بعد از تولد فرزند مي شود. ميزان ترشح به ده تا بيست برابر افراد معمولي در زنان شيرده مي رسد و با كم شدن شير دهي به اندازه نرمال بر مي گردد. در همه افراد چه زن وچه مرد پرولاكتين ترشح مي شود و در زمان خواب و كمي بعد از بيداري بالا مي باشد، با افزايش هيجان و استرس هاي عاطفي و جسمي نيز اندازه پرولاكتين بيشتر مي شود. گاهي بعضي داروها نيز باعث ازدياد هورمون پرولاكتين مي شوند، همچنين تومورهاي غده هيپوفيز باعث ازدياد ترشح اين هورمون مي شود، اما اگر غده هيپوفيز دچار آسيب شود مقدار پرولاكتين كاهش مي يابد. در مرداني كه اشكال در غده هيپوفيز مشاهده شود و يا از نظر جنسي دچار مشكل باشند مقدار پرولاكتين، آزمايش مي شود اگر هورمون مردانه (تستوسترون) كاهش پيدا كند نيز اين آزمايش انجام مي شود. اگر فردي مشكوك به تومور در غده هيپوفيز باشد، براي اندازه گيري سطح هورمون پرولاكتين ، پزشك دستور آزمايش را مي دهد.
كارهايي كه قبل از آزمايش پرولاكتين بايد انجام دهيم
- معمولا چند ساعت قبل از آزمايش خوراكي و نوشيدني نخوريد.
- آزمايش سه ساعت پس از بيداري انجام مي گيرد كه بين هشت صبح تا ده صبح اين تست انجام مي شود.
همانطور كه گفته شد هيجان ها و استرس هاي بدني و احساسي باعث افزايش هورمون مي شود، پس ورزش هاي سخت قبل از آزمايش نداشته باشيد. هر چند پزشك نيم ساعت قبل از تست مي خواهد تا آرامش داشته باشيد. به هيچ وجه، يك روز قبل از انجام آزمايش از ماساژ و تحريك نوك پستان خود داري كنيد.
اقدامات پزشك براي نمونه گيري از خون
پزشك قبل از خون گرفتن ابتدا بالاي بازوي بيمار را با باند پلاستيكي مي بندد تا رگ منقبض شده، بزرگ شود و كار نمونه گيري راحت تر انجام مي گيرد.
محل انجام نمونه گيري با الكل ضد عفوني و تميز مي شود. توسط سرنگ مقدار لازم خون دريافت مي شود. باند بالاي بازو باز شده وكمي فشار روي دست وارد مي كند و محل ورود سرنگ را با باند محكم مي بندد. تاكنون گزارشي مبني بر احتمال خطرناك بودن آزمايش پرولاكتين شنيده نشده است. بعد از انجام آزمايش احتمال كبودي در محل تست بسيار كم مي باشد. اگر دچار ورم يا درد مختصر شديد با كيسه آب گرم بر روي دست اين مورد نيز برطرف مي شود. بعضي افراد دچار مشكل انعقاد خون هستند ويا ممكن است از قرص هاي رقيق كننده خون استفاده كنيد، قبل از انجام آزمايش با پزشك خود اين موارد را درميان بگذاريد.
چگونگي محاسبه آزمايش پرولاكتين
ميزان پرولاكتين خون در افراد مختلف و در حد نرمال در دسترس پزشك مي باشد در واقع پزشك اندازه استاندارد و معمولي پرولاكتين خون را مي داند و براي همه افراد با توجه به اين ميزان، افزايش يا كاهش پرولاكتين را تشخيص مي دهد.
ميزان پرولاكتين خون زنان باردار 34-386 نانو گرم در هر ميلي ليتر مي باشد و در خانم هايي كه حامله نيستند 4-23 نانو گرم در هر ميلي ليتر خون يافت مي باشد. در مردان مقدار پرولاكتين بين 3-15 نانو گرم در هر ميلي ليتر است و در كودكان معمولي بين 3-20 نانو گرم در ميلي ليتر مي باشد.
افزايش پرولاكتين
در صورتي كه بعد از آزمايش خون پزشك، متوجه افزايش پرولاكتين شد، ممكن است احتمال وجود تومور غده هيپوفيز را بدهد. وقتي ميزان پرولاكتين از دويست نانو گرم در ميلي ليتر بيشتر باشد، پزشك انجام ام. آر. آي. را به بيمار توصيه مي كند. بعضي عوامل، مانند بارداري، بيماري هاي كبدي، بيماري هاي كليوي و كم كاري تيروئيد، اختلالات تغذيه اي، آسيب در ناحيه قفسه سينه و سوزش (مانند زخم زونا )يا از عوارض بستن سوتين محكم و يا عدم تعادل هورموني در تخمدان ها باعث افزايش يا حذف پرولاكتين مي شود.
اگر دچار استرس زياد بوده ايد يا فعاليت ورزشي شديد داشته ايد، آزمايش پرولاكتين را انجام ندهيد. در صورتي كه مشكل خواب داريد و نمي توانيد خواب آرام و راحتي داشته باشيد، مقدار پرولاكتين خون كاهش يافته و نتيجه آزمايش شما جواب دقيقي نخواهد داشت. مصرف بعضي داروها مانند : قرص ضد بارداري، قرص فشار خون بالا، قرص هايي كه براي درمان بيماران روحي و رواني تجويز مي شود يا قرص هاي ضد حساسيت . ميزان پرولاكتين را به درستي نشان نمي دهد . مصرف كوكائين و يا انجام آزمايش راديو اكتيو يك هفته قبل از تست پرولاكتين باعث بي نظمي پرولاكتين خون مي شود. تحريك نوك سينه نيز موجب ترشح و افزايش پرولاكتين مي شود . قبل از انجام ازمايش پرولاكتين اين موارد را در نظر داشته باشيد تا دچار سردرگمي نشويد.
چه كساني بايد آزمايش پرولاكتين را انجام بدهند؟
در خانم ها غير حامله وآقايان مقداركمي پرولاكتين در خون بصورت نرمال موجود مي باشد. وقتي خانمي بعد از زايمان نتواند شير توليد كند، احتمال پايين بودن هورمون پرولاكتين اين خانم بسيار زياد است، كه نياز به درمان خاصي ندارد و البته جاي نگراني هم ندارد. مرداني كه تمايل جنسي كم داشته و يا هورمون مردانه در اين افراد كم باشد، پزشك براي اين دسته از آقايان، انجام آزمايش پرولاكتين را جهت بررسي به آزمايشگاه ارجاع مي دهد. افرادي كه تحت درمان تومورغده هيپوفيز مغز مي باشند، نيز ممكن است پرولاكتين خونشان بالا باشد كه از عوارض قرص ها يا ناشي از برداشتن غده هيپوفيز مي باشد. اگر مشكل ديد داريد، لازم است تست پرولاكتين را انجام دهيد. سردرد، سختي نعوذ در آقايان و خشكي واژن از دلايلي است كه بايد آزمايش پرولاكتين را انجام دهيد. قدرت باروري افراد با انجام اين آزمايش مشخص مي شود. براي آن دسته از زنان كه دچار اختلال پريود هستند و مرتب اين دوره ها متوقف و يا كم مي باشد، ممكن است منجر به ناباروري شود كه خوشبختانه به ندرت اتفاق مي افتد. در هر صورت چگونگي درمان را، پزشك با توجه به نوع و اندازه تومور ، سلامت فرد و سن بيمار, در نظر مي گيرد.
